Şeker Hastalığı ile İlgili Doğru Bildiğiniz Yanlışlar

YANLIŞ
Şeker hastaları genelde pek bir şey yememelidir.

DOĞRU
Tam tersi sık sık yemeleri mecburidir. Günde 6 öğün mutlaka yenmesi gerekir. Bu şekilde kan şekerinin düzenli seyretmesi sağlanır. Yatmadan önce de az şekerli bir meyve yenmesi uygundur. Örneğin; elma, armut, şeftali, çilek, kırmızı erik gibi.

YANLIŞ
İnsülin tedavisi alışkanlık yapar.

DOĞRU
Hayır gerekliyse mutlaka yapılmalıdır. Alışkanlık söz konusu değildir.

YANLIŞ
İnsüline ne kadar geç başlanırsa o kadar iyidir.

DOĞRU
İnsülinden kesinlikle korkmamak gerekir. Modern tedavi de erken insülin tedavisi hastaların pankreas bezlerini korur. Kendi insülinlerini yapmalarını destekler.

YANLIŞ
Şeker hastaları spor yapamaz.

DOĞRU
Hastalığa uygun spor yapabilirler. Yüzme, düz koşu, yürüyüş, bisiklet en ideal olanlarıdır. Ama grup halinde yapılan basketbol, futbol gibi sporlardan kaçınmak gerekir.

YANLIŞ
Şeker hastaları ameliyat olamaz.

DOĞRU
Hayır olabilir. Şeker seviyesi sıkı takip edilerek ameliyat olmaları herkes gibi normaldir.

YANLIŞ
Şeker tedavi ilaçları daima aynı dozda kullanılır.

DOĞRU
Böyle bir zorunluluk bulunmamaktadır. İlaç dozları kandaki şeker durumuna göre artırılıp azaltılabilir.

YANLIŞ
Kan tetkikleri yılda bir yapılsa yeterlidir.

DOĞRU
Hayır. Ayda bir mutlaka kan değerlerinin verilmesi gereklidir.

YANLIŞ
Geceleri bir şey yenmemelidir.

DOĞRU
Yatmadan önce bir mevye yenebilir. Hatta en doğrusu uzun süre aç kalmadan 2 saatte bir hafif şeyler atıştırmaktır.

YANLIŞ
Çok ilaç alıyorum bana zararı vardır.

DOĞRU
Gerekli olan ilaçlar alınmalıdır. Vücudun ihtiyacı varsa az ya da çok ilaç fark etmez.

YANLIŞ
Sinirlerim bozuldu, kesin şekerim yükseldi.

DOĞRU
Çünkü sinirlilik, çarpıntı, terleme, fenalık hissi şeker düşmesinde baş gösterir.

YANLIŞ
Diyabet geçicidir.

DOĞRU
Hayır değildir. Aslında ömür boyu süren kronik bir hastalıktır. İyi bir tedavi ile şeker hastalığının olumsuz etkilerinden korunabiliriz. Ancak hastalığı, şu anki bilgilerle tamamen yok edemiyoruz.

YANLIŞ
Diyabet yetişkin hastalığıdır.

DOĞRU
Son dönemlerde özellikle şişman ve hareketsiz çocukların artışı ile beraber, çocuk ve genç yaştakilerde tip 2 diyabetli sayısı artmaktadır. Bu artışın, beslenme biçimindeki değişime bağlı olduğuna inanılmaktadır. Dünyada yüksek yağ içeren yiyeceklerin artışı, lifli gıdaların alınmaması, ailelerin evde yemek yerine dışarıdaki hazır yiyeceklere yönelmelerinin bunda etkisi olduğu düşünülmektedir.

YANLIŞ
İnsülin ilaçtır.

DOĞRU
İnsülin bağımlılık yapan bir ilaç değildir. Aslına bakılırsa ilaç da değildir. Bir hormondur. Ve çoğunlukla onu üretemediğimiz için diyabetli oluruz. Bu nedenle kullanılması bağımlılık yapmaz. Aslında toplumda ‘İnsüline başlandığında bırakılamaz’ gibi bir düşünce var. Bu düşünce yanlıştır. Bazen, enfeksiyonlarda, gebeliklerde veya operasyonlarda ihtiyaç olmasa bile o an için insülin kullandığımız hastalar oluyor. Bu durum, ortadan kalkınca yeniden haplara dönebiliyoruz. Ama eğer artık haplar yetmeyecek hale geldiyse, zaten orada insülin kullanım zorunluluğu vardır. Ve o dakikadan sonra yeniden hapa dönülmesi pek mümkün olmaz.

YANLIŞ
Diyabet hastasına şekerli şurup yasaktır.

DOĞRU
Şekerli şuruplar kan şekerinde hafif bir yükselmeye yol açabilirse de bu pek önemli değildir. Ancak içeriğinde şeker bulunmayan diyabetlilere özgü şuruplar tercih edilirse, daha iyi olabilir. Gerekirse insülin dozu artırılarak bu yükselme önlenebilir. Ancak hastalık sırasında kanda keton olup olmadığı sık sık kontrol edilmeli ve keton pozitif çıkarsa hemen doktora haber verilmelidir. Çünkü her türlü enfeksiyon kan şekerini yükseltir. Dikkatle takip edip enfeksiyonun şekeri artıran, hastalıkların iyileşmesini geciktiren kısır döngüsü kırılmalıdır.

YANLIŞ
Tarçın yenmelidir.

DOĞRU
Halk arasında ‘Tarçının diyabete iyi geldiği’ yönünde çeşitli söylentiler var. Oysa bugüne kadar tarçının, tıbben böyle bir etkisi olduğu ispatlanmamıştır.

YANLIŞ
Limon iyi gelir.

DOĞRU
‘Limonun şekeri düşürdüğü’ söylenmektedir. Ancak bu konuda da yapılmış hiçbir çalışma yoktur. Yanlış bir düşüncedir.

YANLIŞ
Diyabet yaşlandırır!

DOĞRU
Böyle bir şey yok! Tip 1 diyabetli çocuklar erken yaşta şeker hastası olduklarından iyi bir diyabet ayarı yapılmazsa, gelişme gerilikleri olabilir. Ayrıca iyi bir diyabet ayarı olmayan tip 2 diyabetlinin yaşam keyfi azalabilir. Bunun dışında fiziki bir farklılık olmaz.

YANLIŞ
Diyabet sinir yapar!

DOĞRU
En önemli sinirlenme nedeni ya da öfke anı genelde düşük şekerde olur. Hastanın şekeri düşerse, kendi de farkında olmadığı halde aşırı derecede sinirli olabilir. Bu da aslında bir tek şeye bağlıdır. Eğer hastaya iyi bir diyabet ayarı yapılırsa, sinirlilik hali de olmayacaktır.

YANLIŞ
Diyabetlinin çocuğu olmaz.

DOĞRU
Eğer iyi bir glukoz regülasyonu sağlandıysa, kişinin dünyaya sağlıklı bir çocuk getirmesi pekala mümkündür. Hamilelikte diyabet geliştiyse bu durumda şeker takip edilmeli, gerekiyorsa insüline başlanmalıdır. Ancak gebelerde şeker hapı kullanılmamaktadır

YANLIŞ
Şeker hastaları spor yapamaz!

DOĞRU
Düzenli egzersiz, diyabet bakımının en önemli unsurlarındandır. Tek yapılması gereken spordan önce ve sonra, şeker ölçümü yaparak gerekirse bir ara öğün yenmesidir. Genel bilinen bir yanlış da sabah aç karnına spor yapmaktır. Aç karna spor yapmak hipoglisemi riskini doğuracağından tavsiye edilmez.

YANLIŞ
Meyve suyu içmek zararsızdır.

DOĞRU
Hekimler genelde şeker hastalarına meyve yemesini önerirler. Bir bardak meyve suyunu elde etmek için iki-üç adet meyve sıkmak gerekir. Bizim verdiğimiz meyve miktarı ise porsiyonda bir tanedir. Yani hasta normalden fazla meyve yemiş olur. Bir başka sakıncası ise sıvı gıdalar çok hızlı emilir. Bu emilim de kan şekerini hızla yükseltir.

YANLIŞ
Diyabet cinsel hayatı bitirir.

DOĞRU
Tabii ki bitirmez ama etkiler. Bu nedenle iyi bir Hba1c test düzeyi çok önemlidir. Test sonucunun mutlaka 7’den küçük olması gerekir. Son dönemde birtakım ilaçların, vücut dokusunu yenilediği en azından zedelenmeyi yavaşlattığı söyleniyor. Biz de bu ilaçları kullanıyoruz. Ayrıca B vitamininin olumlu etkisinden dolayı onu da tedaviye ekliyoruz.

YANLIŞ
İnsülin şişmanlatıyor!

DOĞRU
Eğer hasta diyetine dikkat etmiyorsa ya da ‘İnsülini biraz daha fazla yapayım, şundan biraz daha fazla yiyeyim’ gibi düşüncelerle insülini kötüye kullanıyorlarsa, bu gibi durumlarda kilo alabilir. Eğer hasta verilen diyete ve egzersize çok dikkat ediyorsa kilo almaması gerek

YANLIŞ
Stres şekeri yükseltiyor.

DOĞRU
Genelde hastalar stresli olduklarından ve bu nedenle kan şekerlerinin yükseldiğinden şikayetçidir. Bu bir bakıma doğrudur. Örneğin; şekeri 100 olan birinin 160 ve 170 olması belki stresle açıklanabilir. Ama 300- 400 şeker düzeyi ile gezen birinin durumunu, stres ile açıklamak zordur. Aslında bu, hasta açısından kolaycılığa kaçmaktan öte bir şey değildir. Stresin şekeri bu kadar da yükseltmeyeceğini bilmeli, hasta önlemini buna göre almalıdır. Stres belki hastanın diyet düzenini bozmasına, ilaçlarını aksatmasına neden olup şekerini yükseltebilir. Bu anlamda da şeker yüksekliğine katkısı olabilir. Ancak hastanın stresten öte başka nedenleri araştırması ve bunlara ait önlemleri alması gerekir.